Miljoenen Chilenen zonder drinkwater vanwege zware regenval

Door noodweer in centraal Chili zitten naar schatting vier miljoen mensen zonder drinkwater. Zware regenval heeft aardverschuivingen tot gevolg en rivieren zijn buiten hun oevers getreden. Zeker een persoon is omgekomen en 's werelds grootste kopermijn moest de productie staken.

 

Een vrouw is dood door aardverschuiving in de San José de Maipo vallei, een bergachtig gebied ten zuidoosten van de hoofdstad Santiago. De politie is nog op zoek naar vier andere mensen die zijn vermist in het gebied.

Televisiebeelden toonden straten in Providencia, een chique wijk van Santiago, overspoeld door overstromingen nadat de Mapocho-rivier buiten zijn oevers was getreden.

Koperproducent Codelco zei dat de regen het Chileense staatsbedrijf had gedwongen de productie van zijn eeuwenoude ondergrondse El Teniente-mijnen op te schorten. Codelco houdt rekening met een verlies van 5000 ton koper.

Volgens het Franse persbureau AFP hebben Chilenen de supermarkten bestormd om aan het laatste drinkwater te komen. De schappen van de supermarkten staan momenteel leeg. 

 

Volkskrant - redactie (17 april 2016)

Klimaatverdrag van Parijs getekend, maar ijs blijft smelten

Vrijdag zetten 160 landen in New York hun handtekening onder het verdrag van Parijs. Daarmee treedt het nog niet in werking. Hoe nu verder?

 

Parijs' komt naar New York, vrijdag, op de Dag van Moeder Aarde. Naar verwachting zeker 160 landen ondertekenen vandaag in het hoofdkantoor van de Verenigde Naties het in december in de Franse hoofdstad overeengekomen klimaatakkoord. Zo veel handtekeningen op één dag is een record, voor een internationaal VN-document. Het verdrag, bedoeld om de opwarming van de aarde onder de 2 graden Celsius te houden, krijgt daarmee een symbolische duw in de rug, na een paar maanden waarin het veranderende klimaat zich weer wereldwijd heeft laten gelden.

Met de handtekeningen van staatshoofden en ministers (EU-voorzitter Nederland stuurt staatssecretaris Dijksma) is het akkoord nog niet van kracht geworden. Na vandaag begint het echte werk voor de meeste landen: dan moeten zij zich formeel aansluiten bij het verdrag. Voor deze ratificatie heeft iedereen zijn eigen bestuurlijke recept. Soms is de handtekening van de president voldoende, soms is een meerderheid van het parlement nodig.

Het akkoord wordt geldig zodra 55 landen zich hebben aangesloten die samen verantwoordelijk zijn voor minimaal 55 procent van de broeikasgasuitstoot.

Juist de Verenigde Staten en China hebben zich nu opgeworpen als grote aanjagers

Europa heeft waarschijnlijk de meest complexe procedure. Niet alleen de Europese Commissie moet zich achter het akkoord scharen, maar ook de individuele lidstaten. Omdat dat naar verwachting wel een paar jaar gaat duren, speelt Europa, dat zich graag als grote trekker ziet van het klimaatbeleid, nu een bijrol in de achterhoede van het wereldwijde peloton.

Juist de Verenigde Staten en China, de twee grootste uitstoters van broeikasgassen (samen 38 procent) die jarenlang klimaatbeleid probeerden te dwarsbomen, hebben zich nu opgeworpen als grote aanjagers. De presidenten Obama en Xi zetten afgelopen najaar het vliegwiel van de onderhandelingen in werking toen zij samen hun gezamenlijke intenties bekendmaakten. Drie weken geleden beloofden zij 'Parijs' dit jaar al te ratificeren, en riepen ze de rest van de wereld op hetzelfde te doen.

Dat is een groot verschil met het Kyoto-protocol, het klimaatakkoord uit 1997, dat de Amerikanen wel tekenden maar nooit ratificeerden doordat het Congres dit tegenhield.

 

Obama's solistische optreden

Doordat er geen reductieverplichtingen in staan en geen sancties, is het geen verdrag en hoeft het niet door de Senaat te worden goedgekeurd

John Kerry, Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken

Nu denkt Obama het slimmer te hebben gespeeld. Hij is zich in zijn tweede ambtsperiode als president steeds meer bewust geworden van het klimaatprobleem, en ziet het akkoord als een van zijn grote erfenissen. De overeenkomst van Parijs is zo geformuleerd dat Obama geen toestemming van het Congres nodig denkt te hebben. 'Doordat er geen reductieverplichtingen in staan en geen sancties, is het geen verdrag en hoeft het niet door de Senaat te worden goedgekeurd', zei minister John Kerry van Buitenlandse Zaken vorig jaar.

Een hoge functionaris van het ministerie bevestigt dat. Hij wijst op het verdag van Rio de Janeiro uit 1992, dat al door de Amerikaanse volksvertegenwoordigers is goedgekeurd. Daarin staat dat Amerika 'maatregelen moet nemen om de uitstoot van broeikasgassen terug te dringen'. Het klimaatakkoord van Parijs vloeit daar volgens het ministerie uit voort. Daarmee zou een handtekening volstaan.

Toch is dat de vraag. Obama's solistische optreden als president wordt al op alle mogelijke manieren aangevochten. Zijn beleid om de uitstoot van CO2 door kolencentrales terug te dringen, wordt al aangevochten door tientallen staten; het Amerikaanse Hooggerechtshof heeft dat beleid bevroren, in afwachting van een rechterlijke uitspraak. Ook 'Parijs' kan tot de hoogste rechters worden aangevochten.

Hoe dan ook: vandaag worden die handtekeningen gezet. Zwitserland, Fiji, de Marshalleilanden en de Malediven, die hun binnenlandse goedkeuring al binnen hebben, ratificeren daarmee het verdrag als eerste. Voor een ander bedreigd eilandenrijk, Tuvalu, geldt de ceremonie zelf als ratificatie. Het is niet voor niets dat deze landen de pioniers zijn: zij voelen de gevolgen als eerste, met een stijgende zeespiegel en smeltende gletsjers.

Maart 2016 was de elfde maand op rij die wereldwijde warmterecords brak. Hoewel dat deels te wijten is aan het weerfenomeen El Niño, was het beduidend warmer dan de laatste keer dat 'het kerstkind' zich liet zien. Op de Noordpool is de temperatuur zo hoog dat de omvang van het zeeijs een stuk kleiner is dan normaal, en de ijskap van Groenland op veel plekken met een laagje water is bedekt.

 

Volkskrant - Michael Persson  (22 april 2016)

Dijk kan met nieuw steentype lager en smaller

Stenen die spleten openlaten, breken de golven beter dan massieve dijkbekleding. Een nieuw steentype, de Hillblock, doet dat nog effectiever.

 

Met een enorme dreun beukt de golf op een met stenen bekleed dijkvak. Het publiek deinst achteruit na de klap. Sissend kruipt de golf omhoog en water slaat over de kruin. En daar komt de volgende golf al aanrollen. In de Deltagoot van kennisinstituut Deltares in Delft worden dinsdagmiddag golven tot 3 meter hoog gesimuleerd.

Deze ongekende golfslag treedt op bij een superstorm, die volgens de statistiek eenmaal per 3.000 jaar voorkomt. Nergens anders ter wereld kunnen golven van deze omvang door de mens worden opgewekt. De golfmachine die vorig najaar in bedrijf kwam, toonde bij eerdere proeven de ziedende kracht van 5 meter hoge golven. Cameraploegen van Discovery Channel en de Duitse NDR staan ademloos te filmen.

De golven geselen vanmiddag een steentype dat een nieuwe generatie dijkbekleding moet inluiden. Eentje die met minder beton en mogelijk lagere kosten de Nederlandse dijken weerbaar maakt tegen stormachtige golfslag uit een stijgende zeespiegel. Rivierdijken zouden met deze zetsteen minder hoog hoeven, waardoor boerderijen, wegen en natuurgebieden worden ontzien. Bovendien is het mogelijk goedkoper. Hillblock heet de steen, genoemd naar de uitvinder ervan, Hans Hill.

Medeontwerper Aroen Mughal van Hillblock BV praat over de steen als een modepop. 'De steen heeft een smalle taille en we hebben de hals wat hoger gemaakt. De voet heeft een groef waarin we wat extra ruimte hebben aangebracht.'

 

Het gehele ontwerp van de bekleding, in de testlocatie nagebootst op de helft van de ware grootte, is erop gericht zo veel mogelijk energie uit de golf te halen. Doordat de stenen als een bestrating naast elkaar liggen, vormen ze bij de taille en de voet samen kanaaltjes die het water opvangen en afvoeren. Daarbij haalt fijne steenslag nog extra energie uit de gebroken golf.

Onderzoeker Mark Klein Breteler van Deltares: 'De holle ruimtes zorgen ervoor dat de dijk stabiel blijft, blijkt uit de voorlopige resultaten, zelfs bij zware golfslag. De blokken werken als een collectief. Pas na tien uur permanente belasting ging de zetsteen kapot.'

Er slaat ook minder water over de dijk. Als de Hillblocks tot aan de kruin worden aangebracht, hoeven zeedijken bijna 2 meter minder hoog en 11 meter minder breed te zijn dan met traditionele bekleding, zegt Mughal.

Het kost wel minder beton, maar de paddestoelvorm maakt het produceren van de steen lastig. Hij wordt nu in twee delen gemaakt

Jan Verhagen (kust- en oeverbeschermingsspecialist van de TU Delft)

Al eerder kwamen de civieltechnisch ingenieurs erachter dat de plompe massieve bekleding van betonstenen van 50 bij 50 centimeter en 20 centimeter hoog niet bijster goed werkte. Toch duurde het tot de jaren tachtig van de vorige eeuw tot de onderzoekers ontdekten dat openingen tussen het stenen korset de golven effectiever braken. 'Menige dijk is gerenoveerd. De stenen zijn op hun kant gezet om openingen te creëren', zegt Klein Breteler. Of ze zijn vervangen door Basalton-blokken, Hydroblocks en Ronatonstenen die met dezelfde hoeveelheid beton tweemaal zo hoge golven opvangen.

De Hillblock borduurt hierop voort. 'Het fraaie is dat we met 30procent minder beton toe kunnen. Dat scheelt aanzienlijk in energie tijdens productie en transport', aldus Klein Breteler.

Het is een verbetering maar er blijkt wel wat op af te dingen, aldus Henk Jan Verhagen, kust- en oeverbeschermingsspecialist van de TU Delft. 'Het kost wel minder beton, maar de paddestoelvorm maakt het produceren van de steen lastig. Hij wordt nu in twee delen gemaakt. Dat is duurder en het maakt ook het aanbrengen ervan op een dijk lastiger en duurder. Bovendien gebruiken we bij bochten meer steen', zegt Verhagen die al 35 jaar dijklichamen bestudeert en niet bij de proef is betrokken. En dan nog wat, zegt hij. 'De vorm met de slanke taille en brede voet is naar mijn idee tamelijk intuïtief ontworpen. Me dunkt dat na verder onderzoek nog een betere vorm van de steen in de etalage komt te staan.'

 

Volkskrant - Rene Didde  (27 April 2016)